Ngày xưa, khi ta
còn nhỏ…
Tết đến, khi còn
học trong trường thì làm Bích Báo,
tổ chức tiệc Tất Niên trong lớp.
Ngày nay, ta đã
lớn…
Năm ngoái, tôi đã
tham dự một gian hàng trong Hội Chợ
Tết của Sinh Viên. Đó là gian hàng
bởi Nha Lộ Vận, kêu gọi mọi người
hãy để ý tới sự “an toàn trên xa lộ”
hình như được bảo trợ bởi hãng sản
xuất bánh xe. Việc của tôi là đón và
tặng những quan khách đi ngang gian
hàng một gói quà nhỏ, trong đó có
đựng vài món vật dụng rất có lợi để
thử bánh xe. Đối với tôi, chiếc xe
là phương tiện chuyên chở, chui vô
xe rồ máy rồi chạy, nếu có gì trục
trặc thì “la làng” gần thì ông chồng
chạy tới cưú bồ, xa thì gọi Road
Side Services đem đồ nghề tới, nếu
nhẹ thì sửa tại chỗ còn nặng thì cho
họ kéo chiếc xe đi sửa chớ hoàn toàn
không biết gì hơn là đổ xăng mà thôi,
cho nên, khi có vài người cầm từng
vật dụng ra hỏi cách xử dụng, -cái
này làm sao xài, cô? cái kia là cái
gì, cô? tôi chỉ ú ớ rồi nói -ờ ờ…
ông/bà/cô/em, hãy đọc tờ giấy đính
kèm, có tiếng Anh và tiếng Việt nữa,
họ chỉ dẫn rõ ràng lắm... ngày Tết,
ai nấy đều vui vẻ nên người ta chỉ
cười hì hì.
Trong gian hàng có ba người, thay
phiên nhau nghỉ xả hơi. Giờ nghỉ,
tôi đi dạo một vòng chợ. Gặp mấy
gian hàng bán dĩa nhạc và phim bộ
tôi mừng quá trời, đều ghé vô. Ghé
vô là tay bắt đầu lựa. Ban đầu thì
lựa bằng hai tay, vài phút sau thì
chỉ lựa bằng một tay vì tay kia đã
ôm một chồng nhạc rồi. Ôi, đủ thứ
nhạc, tôi lựa được một mớ những dĩa
nhạc trước 75 và một chồng nhạc Pháp.
Quí nhứt là dĩa do cô ca sĩ khả ái
Sylvia Vartan hát những bản tình ca
lãng mạn, một thần tượng của tôi vào
thập niên 60, thời còn ngồi ghế
Trung Học, thời còn dành ăn với bạn
ngồi chung bàn hay là ăn vụng trong
lớp. Nhắc tới thời ấy, tôi nhớ quá,
nhớ trường nhớ bạn nhớ thầy.
Khoảng thời gian tôi học trung học
thì trường Trung Thu hình như chưa
có, chị tôi học Trưng Vương em kế
tôi học Gia Long, mấy đứa nhỏ dẫn về
sau mới học trường Trung Thu, còn
tôi, học dỡ ẹc, thi để vô trường Gia
Long hai lần rớt ạch ạch nên mỗi
tháng phải đóng tiền học trường tư,
bốn năm trung học ra vô dưới mái
trường Nguyễn Văn Khuê, vùng chợ cầu
Muối.
Trường nầy nam nữ học chung, tiếng
là học chung chứ kỳ thật là không có
sự chung đụng, nam nữ riêng lớp, mỗi
phái riêng một building, A và B, lỡ
đụng đầu nhau thì sợ thấy bà!
Trường có rất nhiều thầy dạy hay nổi
tiếng. Thầy L. L. Th. với dáng đi
phong thái giọng cười kha kha kha
sảng khoái. Chúng tôi mê thầy, tôi
mê thầy cho nên năm ấy tinh thần đầu
óc bỏ hết vô những bài luận văn,
viết ngày viết đêm, có bao nhiêu chữ
tuôn hết ra. Tôi và một đứa bạn thân
đã đến tận nhà thầy, làm quen với cô
em gái thầy, thư từ qua lại một thời
gian dài.
Ấy là năm tôi mười sáu tuổi, học lớp
Đệ Tứ B4 mà chúng tôi đổi lại là Đệ
Tứ bê bối, tôi “yêu” thầy tôi.
Ngày đầu tiên thầy bước vô lớp, như
mang theo cả một vầng thái dương,
mang theo cả một vầng trăng, mang
theo cả một vùng trời thơ mộng.
Thầy bận quần màu đen áo sơ mi màu
trắng là hai màu thầy chỉ mặc triền
miên suốt năm.
Thầy bước lên hai nấc, đứng trên cái
bục trước tấm bảng đen, xây mặt lại,
trải tầm nhìn sau cặp kiếng cận
xuống đám nữ sinh.
Đám nữ sinh đang như bị thôi miên.
Như một vườn bông hướng dương nương
theo ánh mặt trời đang ngẩn ngơ đưa
những cặp mắt nai lên nhìn thầy thì,
Ôi thôi!
|
Vụt một cái, từ đâu đâu, tận chân
trời nào? cắc cớ thay! nỡ lòng nào!
cái cậu bé bụ bẫm mình để trần còn
quấn tấm ... tã?... tượng trưng cho
“thần Ái Tình” của dân Tây Phương,
cậu bé còn nhỏ thế mà sao quá ác độc?
nỡ dương cung tên lên dang thẳng
cánh bắn cho tôi một phát.
Xuyên qua tim.
Rỉ máu.
Nhỏ tí tách như giọt mưa thu, dài
dài nguyên năm Đệ Tứ!
Thầy cất tiếng lên nghe sang sảng.
Thầy cười giọng cừơi kha kha kha,
giọng cười tôi còn mang mãi trong
tim.
Thầy đi dạy tay không. Không bao giờ
có cuốn sách nào để mở ra. Tất cả
đều nằm trong đầu. Thầy giảng bài,
đọc bài cho học sinh viết bằng trí
nhớ bằng lời lẽ văn chương phong phú.
|
Tôi mê thầy.
Tôi chiêm ngưỡng thầy.
Tôi đưa thầy lên ngôi thần tượng.
Thầy nói ra từng lời.
Tôi nuốt vô từng lời.
Tôi không còn chạy nhong nhong ngoài
vườn theo ong theo bướm nữa, mà
thừơng ngồi ngó mông lung ra ngoài
cửa sổ.
Trong lớp, giờ nào không phải giờ
của thầy, tôi ngó ra cửa sổ để được
tự do tưởng tượng, như nụ cười của
thầy ngoài kia... vương theo gió...
vận theo mây... ngoài chân mây... và
tôi mơ màng bay ra khỏi cái lớp học
tù túng, bay theo thầy...
Rồi một ngày đó. Nhỏ bạn thân của
tôi khai thiệt.
Nó khai bằng hai câu thơ lục bát.
Ai có ngu cách gì đi nữa đọc hai câu
thơ nầy mà hổng hiểu thì tôi cùi!
Thơ rằng:
Tim trò trao trọn cho thầy
Cho bay theo gió theo mây tung trời
Đọc xong là hiểu liền. Tự nhiên tôi
ứa nước mắt. Nó hết hồn hết vía hỏi
lăng xăng -mầy mắc chứng gì vậy mậy?
Bộ thơ tao làm buồn lắm hả? Tôi nói
-hổng phải đâu mầy ơi ...
Rồi tôi lấy viết ra làm tiếp bài thơ
thất tình của nó:
Hai trò cùng nói một lời
Cùng yêu trọn vẹn cả đời thầy ơi.
Thế rồi. Hai con nhỏ học trò mơ mộng
cùng yêu ông thầy.
Mỗi đứa thay phiên nhau làm hai câu
thơ lục bát.
Nhờ yêu mà… rặn ra được đâu bài thơ
cỡ … hai chục câu có.
Hai đứa ngày ngày nắn nót làm thơ,
rồi thở dài, rồi ứa nước mắt.
Sao mà lúc đó cái gì cũng làm mình
buồn được hết á.
Tuổi biết buồn.
Ban đêm, trái tim mình như quặn,
thắt, như có ai cầm mà bóp mà vắt... mà cũng lạ, có vài đứa bạn lại
phê bình... aaaa, sao lúc nầy mầy
thấy... đẹp ra dợ? bộ đang yêu hả?
Người con gái đang yêu, trái tim
thường đập mạnh.
Máu chảy mau, tống ra tận từng sợi
vi ti huyết quản, ra tận làn da làm
cho đỏ hồng lên.
Dĩ nhiên tóc nhờ vậy mà trở nên bóng
mướt, da nhờ vậy mà trở nên mịn màng,
mắt nhờ vậy mà trở nên ướt át...
Như vậy đó. Hai đứa tụi tôi chung
tình, cứ làm bài thơ tả tình.
Tả xong rồi làm sao?
Hai đứa bàn với nhau -hay là mình
đem bài thơ cho thầy chấm điểm?
Ngu gì mà ngu tàn bạo!
Đồng ý. Sợ thầy không hiểu tâm sự
mình, tôi còn nhận vẽ hình kèm trong
bài thơ nữa chớ.
Trên góc trái phía trên bài thơ lục
bát hai chục câu có vẽ hình chùm dây
ti gôn bông hình trái tim màu hồng
bể rơi lả tả làm nền nguyên trang
giấy và hình cái mặt người đàn ông
có đeo kiếng cận.
Dưới góc bên tay mặt là hình hai con
nhỏ bận áo dài đội nón lá cho thêm
phần thơ mộng, cùng hướng mắt nhìn
lên thần tượng.
Mình ngu mà cứ sợ người khác… hổng
hiểu. Mà người đó là thầy mình mới
chết chớơơớ…
Sướng hông?
Bởi vậy nguời ta mới nói là tình dại
khờ, tình ngu si! Và bạo dạn trong
tuyệt vọng.
Bữa đó đợi thầy ngồi nghỉ trong văn
phòng, sự “đau khổ” dày vò chịu hết
nổi, hai đứa nhứt định phải cho thầy
hiểu tâm sự của mình rồi… tới đâu
thì tới.
Rụt rè bước vô, thầy ngồi đó tay cầm
điếu thuốc, trên bàn là ly trà nóng
bốc khói.
Thầy đưa điếu thuốc lên môi, đôi mắt
nheo nheo vì khói...
Trời!
Tim đánh thùng thùng thùng...
Nhỏ bạn thỏ đế đẩy tôi. Mạnh dạn tôi
tiến tới, hai tay dâng lên cho thầy
bài thơ có kèm hình trên cuốn sổ
bằng giấy “pơ lua” màu hồng.
Tỏ tình xong rồi hai đứa chấp tay
đứng đó ngáo ngáo.
... Hai đứa đứng chấp tay chôn chân
tại chỗ như hai đứa học trò bị phạt.
Đọc xong bài thơ có kèm hình, thầy
L. L. TH. gật gù, khoé mắt hơi nhíu
lại, vì khói hay vì… cố ngăn nụ cười?
Thầy thong thả cầm ly trà còn nóng
đưa lên môi nhấp một cái rồi từ từ
nói, không nhìn hai đứa ngáo:
- Để thầy đem về có thời giờ xem lại
rồi thầy sẽ cho điểm nhé.
Chời ơi chời! Thầy sẽ cho điểm bài
thơ tình đau khổ!
Chỉ đợi bi nhiêu đó, hai đứa cùng dạ
ríu ríu rút lui lẹ.
Ra khỏi văn phòng hai đứa thở ra
“phẻ” quá, cố nín… cười hay khóc?
Quên mất rồi.
Cả ngày hôm đó tự dưng lòng dạ nhẹ
hửng. Vui vui.
Mấy bữa sau gặp lại giờ thầy. Hai
đứa mắc cở đỏ mặt ngó xuống, có dám
“eyes contact” đâu, còn thầy, thấy
thầy tỉnh bơ như chẳng có chuyện gì
lạ lùng hay bí mật đã xảy ra giữa …
ba người.
Giờ ra chơi thầy nhẹ nhàng kín đáo
đưa cho nhỏ bạn tôi tờ giấy, nói -nhớ
đến nhé.
Thì ra, thầy cho địa chỉ mời hai đứa
tới nhà thầy chơi.
Trời đất!
Đã hổng bị phạt bị la mà còn được
thầy mời riêng hai đứa tới nhà nữa
chớ. Hai đứa vẫn còn sợ nhưng nhỏ
bạn tôi coi vậy mà nó gan hơn tui.
Trong khi tôi quíu lại nói -thôi tao
hổng dám đi đâu nó nói -đi đi sợ gì
mậy thầy có làm thịt minh đâu mà sợ
đi hai đứa sợ gì mậy. Thầy mời đàng
hoàng mờ.
Bữa đó là ngày chúa nhựt, nó nói -để
tao qua chở mầy. Hai đứa do theo địa
chỉ len lách mấy cái đường hẻm lớn
nhỏ trong khu Bàn Cờ mới tới nhà
Thầy. Ra đón hai đứa là cô em gái
của Thầy, bằng tuổi mình, học trường
Gia Long. Ba đứa trở thành bạn, thư
từ qua lại vui lắm.
Tôi và nhỏ bạn “đồng cảnh ngộ” cùng
bừng tỉnh giấc “Nam Kha” bởi vì, ngu
cách gì đi nữa cũng hiểu, giới thiệu
cô em cho chúng tôi làm bạn, Thầy đã
ngầm bảo –hai em như em của Thầy,
hãy lo học hành đi, đừng có lơ tơ mơ,
hoặc là đừng có khùng quá!
Vậy mà tôi cũng đã nhớ Thầy rất là
lâu!
…
Trường ấy cũng có những Thầy như
Thầy Minh Đăng Khánh, vừa là giáo sư
vừa là một nghệ sĩ rất đẹp trai,
Thầy Đông to con lái chiếc mô tô
kềnh càng dạy Sử Địa, Thầy Vĩnh Điện
dạy Lý Hoá (Thầy V. Đ. lúc ấy đang
sống nội trú tại cư xá Minh Mạng)
Thầy V. dạy toán Đại Số. Ối chu choa,
nhắc tới Thầy V. là nhớ tới cái lần
tôi bị quê muốn độn thổ.
Hôm ấy, một buổi chiều có gió thổi
hiu hiu, ngoài cửa sổ có nắng lung
linh vàng óng ánh rất là đẹp, tôi
đang mơ màng nhìn trời và tưởng nhớ
đến người trong mộng, là Thầy L. L.
T. thì bỗng dưng, nhỏ bạn thúc hông
một cái đau điếng, dựt mình xây qua,
mọi người đang nhìn mình, Thầy V.
gọi tôi lên bảng. Thần hồn réo gọi
thần vía, tôi hoảng hốt tẽn tò đứng
dậy, đi đếm bước, lết lên bục tử
thần. Thầy đưa cục phấn biểu tôi
giải bài toán Thầy đang giảng trên
bảng. Nhìn vô bài toán, thiệt tình
là tôi chỉ thấy mấy con số đang nhảy
múa, tôi hoa mắt, tay run run “tìm
hơi ấm tình thương” nhưng không thấy,
tay run run tóc run run vạt áo dài
run run còn bộ não thì không biết
đấy là bài toán gì vì nãy giờ có
nghe giảng cái “rì” đâu nà?
Tôi đứng xớ rớ, Thầy hét lên -sao
thế? không làm được à?
Lúc ấy tôi hết biết rồi, đầu óc thật
sự trống rỗng như cái lu không, tôi
không còn là tôi nữa, không còn hiện
hữu trên thế gian nữa. Tuy đứng xây
lưng lại, tôi cảm giác cái lưng nóng
bỏng, trong lớp chứa cầu 40 con nhỏ,
nghĩa là có 80 cặp mắt đang nhìn cái
lưng ướt mồ hôi của tôi và
|
|
có lẽ tụi
nó cũng đang thót ruột, lo sợ dùm
cho số phận tội nhân đang đứng trên
đoạn đầu đài, bị bắt quả tang hết
đường chối cãi, giờ học mà hồn bay
theo đám mây lang thang, cái xác
chưa chết hay sắp chết lần này chắc
là chít t t t… chắc.
Thấy tôi đứng
chết trân,Thầy dựt cục phấn, ngoáy
ngoáy một cách giận dữ gì đó trên
bảng, phấn ấn lên bảng đen nghe lập
cập, như phụ họa với tiếng trái tim
tôi đang đập thình thình, xong, Thầy
dúi cục phấn vô tay tôi, hét –LÀM ĐI
Tôi nhìn hai hàng số, số trên lớn số
dưới nhỏ rồi lằn gạch ngang, mà
không hiểu - toán gì vậy trời???
Thấy tôi vẫn đứng làm thinh, hết
chịu đựng nổi, Thầy hét lên, lớn hơn
hồi nãy:
-Ối giời ơi! Là bài toán trừ. Toán
trừ mà cũng không biết làm à? CON BÒ
TÓT. VỀ CHỖ.
Tôi líu ríu níu vạt áo dài sợ vấp,
ngã cái ạch bất tử, xây lưng lại mắt
ngó xuống đất cái mặt chắc chắn xanh
dờn run lập cập ngồi xuống, bàn đầu,
đối diện bàn của thầy!
Từ đó về sau Thầy không bao giờ kêu
tôi lên bảng “hành hạ” tôi nữa.
Cuối năm, cả lớp hùn tiền mua bánh
mứt dưa hấu nước ngọt vô làm tiệc
Tất Niên đãi Thầy cùng chung vui
trước khi nghỉ Tết.
Chúng tôi giăng dây màu, mua mấy gói
giấy “"công phét ti"” đủ màu để tung
lên nhau cho đẹp. Tất cả những cái
bàn học được đẩy sát tường, chừa
chính giữa cho quí Thầy ngồi. Tôi
phận sự cầm khay bánh mứt đi một
vòng mời Thầy. Khi tới gần Thầy V.
Thầy cười cười, nụ cười hết sức hiền
hòa,
Thầy hỏi nhỏ:
- Sao, con vẫn học hành chăm chỉ đấy
nhớ? Sau này ra đời, lúc nào con
cũng phải sử dụng TOÁN cho nên con
cần phải cố gắng hơn nữa, biết không
con?
Tôi lí nhí
- Dạ biết.
Thế là, sau khi được Thầy “tha thứ”
cho cái tội NGU, tôi vui mừng quá
nên khi đám bạn vỗ tay trước yêu cầu
sau, hứng chí tôi đứng lên ca bản Ly
Rượu Mừng với sự phụ hoạ của cả lớp
và tiếng vỗ nhịp của các Thầy và rồi
lôi theo hứng cùng không khí đón
xuân, đứa nào biết ca lên ca, các
Thầy vỗ tay cười đùa thoải mái,
không còn những gương mặt “lạnh như
tiền” mỗi ngày nữa.
Ôi, lời của Thầy, tôi đã mang theo
suốt con đường đời, bây giờ, sau hơn
bốn chục năm, tôi vẫn còn nhớ lời
Thầy:
“Sau này ra đời, lúc nào con cũng
phải sử dụng Toán cho nên con cần
phải cố gắng hơn nữa, biết không
con?
-Thưa Thầy, “con bò tót” của thầy đã
biết.
…
Thêm một năm sắp qua, nhớ khoảng
thời gian còn nhỏ chưa lớn ấy,
khoảng đời đẹp vô cùng tận ấy, tôi
thầm cầu mong, quí Thầy tôi nếu còn
sống, xin ơn trên ban phước lành,
sức khỏe và bình an, các bạn tôi,
con cháu đầy nhà sum họp, không ai
phải khổ cực trong tuổi về chiều,
luôn luôn vui vẻ, cuộc sống an khang
thịnh vượng.
Mãi mãi không quên./.
Trương Ngọc Bảo Xuân
Xuân 2011
|