Trước thềm năm mới,
Hội CHSTT kính chúc thầy cô,
mến chúc các bạn hữu và gia quyến,
một năm Đinh Hợi an khang thịnh vượng
(Tiếp Theo)
Ba giờ sáng. Thức giậy.
Mệt muốn chết. Tối ngủ cở một hai tiếng là cùng. Đám con gái tới tuổi
“mống chuồn” cứ đeo dính bà thầy bói ngay cả nhỏ Ngọc Anh mới 14 cũng
đợi tới phiên đặng xè tay cho bả đoán coi chừng nào có người tới
rinh!!!.
Gần hai giờ sáng mới nhắm mắt hổng mệt sao được.
Sửa soạn xong xuôi bắt đầu ra đường đứng sắp hàng đôi để đi rước dâu.
Đi đầu là mấy cậu thanh niên cầm phèng la chập chả cứ đi vài bước là
đánh một cái...Tung...một cái Xèng... tới ông già, tới chú rể phù rể tới
đám thanh niên bưng mâm bọc gấm đỏ rồi mới tới đám con gái. Thiệt là...
nam trọng nữ khinh!. Tới bây giờ tui cũng hổng hiểu tại sao chú rể phải
đội nón, tay cầm cây gậy, diện nguyên “côm plê” màu đen chiến lắm nhưng
từ vai xuống bụng có băng tấm vải màu đỏ y như kiểu hoa hậu mang đó, có
ý nghĩa gì?
Vừa đi bộ vừa đi đò cực muốn chết phần phải mang guốt cao gót bận áo dài
lượt thượt qua tới xóm cô dâu trời chưa sáng. Cây cối xanh mướt còn đọng
sương sớm. Gót guốt lấm bùn đất đỏ. Một bên là sườn núi một bên là vực
sâu. Lạnh lắm. Tụi tui co ro. Nhảy mũi mấy cái tui lấy khăn trùm lên đầu
cản gió.
Tới trước cửa phải đứng bên ngoài. Đàng gái cho người ra nói:
“Chưa tới giờ chưa được vô”
Đứng đợi cả buổi. Đàng trai bực bội cằn nhằn. Tui có dịp ngắm nghía nhà
cô dâu. Nhà lợp lá vách ván lưng dựa sườn đồi. Dưới hàng hiên có cái lu
đựng nước uống máng cái gáo dừa, một cái chõng tre, vậy thôi. Nhà đàng
gái không có trang trí gì hết trơn.
Chừng được em gái nhỏ bưng khay trà ra mời ông phù rể móc túi lì xì cho
nó rồi mới được vô nhà. Trong nhà chỉ độc có cái bàn thờ với cái bộ
ngựa. Đặt mâm lên xong tụi tui đứng sắp hàng hai bên xớ rớ một hơi.
Người trưởng tộc đàng gái mở mâm đèn lấy ra cầm tay chú rể lên cặp đèn
cầy long phụng xong bà mai mới nắm tay cô dâu từ trong bước ra e lệ cùng
chú rể lạy bàn thờ, lạy cha mẹ. Ý là có dợt cả buổi tối mà chú rể còn
vấp lính xính!!!
Xong rồi là đi liền, hổng tới hai chục phút. Bà mẹ cô dâu đứng lấp ló
sau cánh cửa.
Đi theo cô dâu chỉ có bà mai và vài người bạn gái. Cha mẹ cô dâu chỉ đưa
con tới bên trong cái cửa thôi.
Mấy đứa bạn gái đưa dâu len lén chỉ trỏ đám con gái “thầy ngòn” tụi tui
rồi lầm thầm. Tui nghe loáng thoáng... “sáng... đội... bà đẽ.” Bên đàng
trai có người lên tiếng binh liền “ Ai nói đó? Ai nói sáng sớm đội khăn
như đàn bà đẽ đó?” Hổng nghe ai trả lời! A...ạ... Tụi nó dèm pha cái đầu
đội khăn của tui. Dể ghét!!! Lề thói gì lạ! tụi nó diện áo dài màu
technique color đỏ huờng, xanh lá mạ, vàng – tôi nghĩ, màu vàng là màu
phản bội đi đám cưới người ta kỵ bận màu trắng, đen, vàng... xí, hổng lo
thân mình, lo đi nói xấu người khác!
Tui lén nhìn mặt cô dâu. Y mắc cở rút sau lưng bà mai. Đàng trai sắp
hàng đôi trở về cho kịp giờ làm lể hôn phối.
Lên ghe qua sông. Cô dâu mặc áo đầm trắng dài quá đầu gối thắt dây nịt
trắng mang vớ trắng. Nữ trang là đôi bông xoàn cặp nhẫn xoàn mấy ly chói
sáng, là vàng y cả lượng hai ba sợi đeo trên cổ , là cặp xuyến, lắc vàng
đeo trên tay nhìn thấy nặng thêm mấy kí lô!!!
Bà mai cầm theo hộp phấn cứ lâu lâu mở ra chậm chậm trét trét lên mặt cô
dâu. Càng lúc càng trắng... xác!
Lên ghe rồi là mấy cô bạn đàng gái chua lè hồi nãy bây giờ ngọt lịm như
mía ghim! Sang sông rồi qua giang sang nhà chồng rồi ai nấy xếp ve!!!.
Mắt cô dâu đã thấy rưng rưng tội nghiệp.
“ Em lên ghe cưới về quê chồng.
Chàng cách đò ngang cách mấy sông (* 6)”
Từ bến tới nhà trời đã sáng con nít thức dậy rồi tụi nó rượt theo đám
cưới vừa cười vừa chọc. ! “ Á... cô dâu chú rể đội rế lên đầu...”
Rước được dâu về hứng khởi mấy cậu trai đánh phèng la tăng
tốc độ như múa Lân ăn Tết ... Tùng... Xèng... Tùng....Tùng
... Xèng... xèng xèng...
Gần tới cửa tràng pháo dây đốt lên tẹt tẹt tẹt tưng bừng rầm
cả chợ.
Ông cậu tui còn me, ï tụi tui kêu là bà cố. Bà trên tám chục
rồi. Người rút nhỏ như đứa con nít 9, 10 tuổi. Hai hàm răng
rụng sạch bách. Lưng còn thẳng băng, bà nói năng lanh chanh
lít chít như đám con gái tụi tui. Ông nói:
“ Bà cố bây bị cô nhập. Hai năm trước cô Diệt Nàm (Việt Nam)
bên chợ mới mười bẩy tuổi bị mắc gió chết oan hồn cổ nhập vô
bà cố bây đó bả nói toàn tiếng Diệt không hà”
“ Tụi bây coi cô dâu quê quá cỡ thợ mộc. Tụi bây làm ơn
trang điểm cho nó đi để bà mai đánh phấn trắng xác thấy ghê”
Xây qua bà mai, bà cố nạt:
“ Bỏ đi Tám. Bỏ đi Tám. Bỏ hộp phấn lô can đó đi. Trét lên
hoài làm cô dâu xấu hoắc!!! Ngày mai để mấy cô Sài Gòn trang
điểm cho nó le”
Trời. Rõ ràng bà cố nói tiếng Việt chánh cống. Bà nói tiếng
lóng, chọc ghẹo, cười thơ ngây như đám con nít hồi sáng. Bà
tinh mắt quá. Bà nói năng hợp thời hợp cảnh biết thời trang
văn minh quá xá. Tui hứa sáng sớm sẽ trang điểm giúp cô dâu.
Tới trước bàn thờ cô dâu vừa bái Đông bái Tây bái Nam bái
Bắc bái bàn thờ, lạy cha mẹ chồng xá bà con họ hàng bên
chồng vừa khóc tủi thân ván đã đóng ghe!!!.Cô dâu chú rể thì
thụp lạy lạy xá xá thấy mà ... đau lưng!
Xong phần lễ bàn thờ, ông trưởng tộc coi giờ rồi dẫn cô dâu
chú rể lên lầu cho động phòng đặng lấy giờ tốt mà thôi chớ
chưa được làm gì đâu nha. Cô dâu thay bộ áo dài sường sám
trở xuống liền để sửa soạn tiếp khách.
Đãi ngày đầu toàn lính tráng ông làng bà xã 95% là đàn ông
tụi nầy quíu muốn chết , phận sự bưng mâm ra khui nước ngọt
khui rượu vân vân... mà có dám dòm ai đâu.
Buổi tối khách về hết rồi Cô dâu rửa mặt sạch, đẹp quá. Cô
có nét đẹp má tui kêu là dân đầu gà đít vịt. ( Người Tàu lai
người Miên) . Nước da ngâm ngâm đen mắt to hai mí miệng nhỏ
hàm răng trắng tinh vóc người tròn trịa mẫu người mắn đẻ mấy
bà mẹ chồng xưa thích lựa cho con trai mình. Nghe nói cô là
người con gái đẹp nhứt xóm. Ai cũng nói cô có phước quá được
chồng giàu đi cưới.
Bà thím tui ngồi trên bộ ván ngựa, cô dâu bưng khay trà ra
mời rồi tự tay lột sạch nữ trang gởi lại mẹ chồng. Lột từ
đôi bông xoàn xuống đôi cổ tay. Bà thím cho lại cặp nhẫn đeo
trở vô tay cô dâu rồi nói một hơi bằng tiếng Triều Châu. Cô
dâu khóc sướt mướt. “Khóc như dâu mới về nhà chồng”!!! Tui
hổng hiểu bà thím nói gì, tiếc quá.!
Tới đêm, động phòng hoa chúc. Thấy bà cố đưa cái khăn trắng
cho chú rể! Không biết cô dâu chú rể có làm được gì không,
chỉ nghe tiếng nói chuyện thì thào!!! Đám bà con xa về dự
đám cưới nằm sấp lớp bên ngoài, Bà cố tui cứ cười cười chọc
:
“ Thành thân! hí... hí... hí... cô dâu chú rể động phòng hoa
chúc hai hồi nhập một thành thân... Hí... hí... hí...”
Quả thiệt. Đúng là bà cố ... tốc kê (* 7)
Mệt quá tui ngủ hồi nào hổng hay!
Sáng sớm hôm sau, cô dâu mặc bộ bà ba đen bưng một thau quần
áo bên chồng ra sau hè giặt. Bây giờ nhớ lại cái thau bự
bằng cái bồn tắm của Mỹ, thấy tróc da tay! Cô dâu trở thành
thím, biểu tụi tui:
“ Lứ (* 8) có quần áo dơ đem ra “quá” (* 9) giặt luôn cho”
Chị em tui thấy thương thím quá nói -thôi được được để tụi
con giặt phụ thím- (tui 18 thím 19!)
Sau ba ngày đãi khách tụi tui được cô Ngó dẫn ra chợ ăn món
nem nướng Hà Tiên chấm nước mắm me ngon hết xảy. Dẫn đi coi
chỗ nuôi con đồi mồi để làm nữ trang và vật dụng. Tui mua
liền cặp kiếng mát gắn luôn cái bông cúc vàng Hippy. Ngọc
Anh đỏng đảnh mua bảy chiếc vòng Si-men đeo liền vô cổ tay!
Sau đám cưới ở chơi vài ngày rồi tụi tui sửa soạn về. Ra đưa
tới bến đò bà cô Duy Phong còn xách theo hai giỏ bự tổ chãng
đựng đầy đồ ăn khô, một keo đuôi con ốc (chĩ lắt lấy đuôi
thôi, cái mình bỏ đi) cá cơm ngâm đường thốt nốt nước mắm
nhĩ, một bịt tiêu hột chín đỏ, một cà ròn xoài mật..... dặn
đem về cho ba má với mấy đứa em ăn.
Đi đò máy ngược lên Rạch Giá rồi đón xe suốt về Sài Gòn.
Dù mới có 18 tui đã nhìn thấy rõ ràng phận con gái. Tụi nầy
đi đám cưới có được ngồi vô bàn ăn cưới đâu? Đi là để giử
chức waitress bưng tô bưng dĩa dội thêm thức ăn và kiêm luôn
chức bus girl dọn dẹp bàn ghế , trong ba ngày. Ba ngày diện
áo dài đẹp dợt lên dợt xuống hầu bàn để cho đám thanh niên
chưa vợ ngắm nghía, để cho mấy bà già trầu chuyên nghề làm
mai và mấy bà đang kén vợ cho con trai so sánh lựa chọn!!!
Nghe nói đàng trai bỏ ra biết bao nhiêu tiền làm đám cưới
lớn thì dĩ nhiên cô dâu phải xứng đáng với đồng tiền đàng
trai bỏ ra!!! Cô dâu là con gái nhà nghèo được chồng giàu đi
cưới linh đình làm nở mặt nở mày cha mẹ, cái khăn trắng bà
cố tui giao cho chú rể đó nếu không có đốm máu đào dưng lên
bà mẹ chồng xét thì bà mai và bên đàng gái sẽ phải lảnh cái
đầu heo bị cắt mất lổ tai, một hủ tục để làm nhục cả dòng
ho, cho làng xóm biết cô dâu mất trinh. Tui đã thấy sau sự
lộng lẩy vàng bạc đầy mình đó chĩ để ngắm mà thôi, nữ trang
phải lột hết cho mẹ chồng giữ, sáng hôm sau đã làm dâu, bắt
đầu bằng cái thau quần áo dơ của đại gia đình chồng. Tui
cũng hiểu tại sao ba má tui gởi cho đi dự đám cưới. Để dằn
mặt tụi tui, để gián tiếp nhắc nhở câu :
“ Chữ trinh đáng giá ngàn vàng”
Đừng làm xấu hổ cha mẹ.
Ở Mỹ chữ trinh có còn được tôn trọng hay không điều đó chỉ
có mấy cô mấy cậu hiểu nhau thôi. Nhiều gia đình, con cái tự
cưới nhau có khi khỏi thèm mời cha mẹ nữa. Hay là?... theo
phong tục Mỹ con gái phải ra tiền làm đám cưới cho nên...
hơi khác phong tục của mình???
Đám cưới Hà Tiên nhớ nhiêu đó thôi. Nhớ suốt đời. Dư sức
tiếp tay Năm Loan Sira lo chuyện gả con gái !!!
* 1 : chuyện Đò Dọc của nhà văn Bình Nguyên Lộc .
*2 : ăn cơm (tiếng Tàu Triều Châu)
*3 : dì.
*4: con ghẹ
*5: Sài Gòn.
*6: “ Hoa trắng thôi cài trên áo tím” thơ của thi sĩ Kiên
Giang.