hay

Ghi chú: Đây chỉ là một truyện tưởng tượng lồng trong những cảnh thực. Sự trùng tên, nếu có, chỉ là tình cờ ngoài ý muốn. Xin được tặng các bạn quê ở Hà Tiên.
                         ***

Thấy tôi lui cui sắp xếp quần áo bỏ vào túi, ba tôi hỏi:

- Sao, mầy định hôm nào đi?
- Thưa ba con định đi vào sáng mùng bốn.
- Vậy mai ăn sáng uống cà phê với ba rồi hẳn đi.
                        ***

Những buổi ăn sáng, uống cà phê là dịp duy nhất để ba tôi ngồi nói chuyện với tôi vì trong những ngày nghỉ, chẳng có bao giờ tôi ở nhà. Mới sáng đã có bạn đến réo đi ăn, đi ciné, dạo phố, đi nghe nhạc, uống cà phê đêm,...về đến nhà thì đã gần 12 giờ khuya, chỉ kịp đi ngủ. Suốt cả tuần đều như vậy! Cái Tết năm nay thật buồn và ảm đạm, chưa bao giờ tôi thấy mọi người đều như gượng gạo cho qua ba ngày Tết nên tôi đã chọn lên đường sớm hơn thay vì chờ đến mùng 6 tháng giêng.

          

Còi vừa hụ hết giờ giới nghiêm là tôi đã sẵn sàng mọi thứ để lên đường. Đem túi hành lý ra để gần cửa, tôi khẻ mở cửa để tránh làm mọi người trong nhà thức giấc và bước vội đến quán cà phê ông tàu phì lủ gần nhà. Nơi đó ba tôi đang ngồi nhâm nhi ly cà phê đen cố hữu cộng với điếu thuốc Basto xanh như không bao giờ rời trên tay. Chung quanh bàn là mấy ông già hàng xóm chẳng mấy khi là vắng mặt.

- Mầy về hồi nào mà sao không qua chú chơi?
- Dạ con về đã mấy ngày, nhưng cứ bận chuyện chẳng đi được tới đâu.

- Thôi ngồi đi rồi kể tao nghe công chuyện của mầy, ... rồi tính chừng nào cưới vợ đây?

Chưa trả lời hết câu của bác Ba Thâu, đã nghe chú Hai Cẩn nhào vô hỏi tiếp rồi. Nhìn quanh toàn là những khuôn mặt của hàng xóm từ mấy chục năm nay đã chia xẻ với tôi những kỷ niệm từ ngày còn thơ ấu. Tôi chỉ nói qua loa về chuyện học và những dự tính tương lai. Đã làm hết tô hủ tiếu mì, chú Năm Ngọc còn ép ăn thêm cái bánh bao cho vững bụng. Tôi đã uống cà phê ở quán ông tàu phì lủ (quán này có bảng hiệu đàng hoàng mà chẳng ai chịu xài, cứ đem cái sự phì nhiêu của ông tàu chủ quán ra mà gọi) từ những ngày còn nhỏ uống cà phê bằng dĩa, vừa thổi vừa uống cho bớt nóng. Bây giờ thì tôi đã chuyển qua món cà phê sữa, và cũng bắt chước phì phèo điếu thuốc trên môi, nhưng thay vì thuốc lá đen, lại là Capstan, hay President đầu lọc. Hai mươi năm qua đi trong chớp mắt, tôi không còn là một cậu bé mắc cở chỉ biết ngồi nghe người lớn nói chuyện.

Cái bàn tròn càng lúc càng đông, tiếng ồn ào chẳng muốn dứt. Thấy đã đến giờ, tôi chào kiếu từ và đứng lên bắt tay từ giã mọi người. Ba tôi đi theo ra ngoài và dúi thêm cho một ít tiền vào túi, mặc dù tối qua bà già đã cho một mớ, "mầy cứ cầm thêm cho chắc ăn". Má tôi lúc nào cũng săn sóc và lo cho mọi đứa con, dù các con...  

 

đã lớn, có đứa đã lập gia đình. Má tôi ít khi nào đưa tiển con cái mỗi lần con đi xa, vì biết rằng thế nào bà cũng khóc. Bà tâm niệm "Không nhìn thấy thì khỏi phải lo". Giơ tay ngoắc chiếc xích lô máy, ba tôi hỏi tiếp:

- Thế mầy đi bao lâu?
- Dạ, chắc khoảng một tuần.
- Ừ, nhớ đi đứng cẩn thận rồi về sớm.
- Dạ, ba nói má con đi.
- Cậu Hai đi đâu cậu Hai? Chú tài xích lô hỏi lớn trong tiếng máy nổ vang rền.
- Chú cho tôi ra bến xe miền Tây.
- Dạ, cậu cho ba trăm.

Tôi gật đầu đồng ý và bước lên sau khi nắm tay ba từ giã. Chiếc xe phóng chạy như bay tới bến xe lúc trời còn mờ sáng, kịp cho tôi bắt chuyến xe thứ nhì đi về Rạch Giá.

                             ***

Cầm quyển sách trong tay, tôi nhắm mắt hồi tưởng lại do đâu mà có chuyến đi này. Vừa đi làm vừa đi học, tôi đã qua được ba năm ở trường Chánh Trị Kinh Doanh Dalạt. Năm nay là năm cuối cho học trình cử nhân, ngoài quyển khảo luận tập thể của nhóm, nhà trường còn đòi hỏi mỗi sinh viên phải hoàn tất một tập tiểu luận cá nhân, dài chừng 100 trang. Vì không có thời giờ đi kiếm các giáo sư, tôi đã lên thư viện kiếm Frère Kế Quản Thủ Thư Viện và nhờ Ngài đở đầu tập tiểu luận với tựa đề "Phát Triển Du Lịch tại Hà Tiên".

Những ngày ở trung học và qua sách vở, lúc nào tôi cũng cảm thấy thu hút mỗi khi đọc các bài thơ, truyện hay tin tức dính líu đến Hà Tiên. Tôi có cảm giác ngất ngây, lơ lững, mơ màng với các tên của những thắng cảnh tại Hà Tiên như "Tiêu Tự Thần Chung", "Đông Hồ Ấn Nguyệt", "Giang Thành Dạ Cổ",... đây là tựa đề những bài thơ của Mạc Thiên Tích, nguyên soái của thi văn đoàn Chiêu Anh Các làm ra từ thời xa xưa, thời vua Lê, chúa Trịnh ở Đàng Ngoài, chúa Nguyễn ở Đàng Trong. Mỗi lần đọc lại những bài thơ, bài họa về Hà Tiên Thập Cảnh, lòng tôi lại càng thôi thúc nhiều hơn, thôi thúc trở lại tìm kiếm cảnh đào nguyên chăng?

     

Chuyến đi này là để tôi có dịp quan sát, phỏng vấn, chụp hình tại chổ những thắng tích của Hà Tiên. Con đường Saigòn - Hà Tiên phải chia ra làm hai giai đoạn, ngày đầu từ Saigòn xuống Rạch Giá, hôm sau cởi thuyền buôn vào Hà Tiên. Hà Tiên chỉ cách Rạch Giá 150km đường bộ nhưng hầu như mọi sinh hoạt giữa Hà Tiên và Rạch Giá đều phải qua trung gian các ghe thuyền. Thay vì đi xe chừng hai tiếng, đi thuyền vòng ra biển phải mất đến tám tiếng, kể như hết một ngày.

Kéo quyển sổ từ trong túi ra nhìn lại cho chắc ăn địa chỉ của bạn Hà Phương Toàn ở Rạch Giá , một đàn em sau tôi hai lớp, mà tôi dự tính ghé thăm và ở nhờ qua đêm trước khi xuống thuyền đi Hà Tiên. Hy vọng Toàn có mặt ở nhà khi tôi đến.

Xe đò khởi hành lúc 7:30 sáng đi qua Ngã Ba Trung Lương, qua Bắc Mỹ Thuận trên Tiền Giang, Bắc Cần Thơ trên Hậu Giang, chạy ngang châu thành Vĩnh Long, Cần Thơ, Rạch Gỏi, Vị Thanh, ... rồi sau cùng cũng đến Rạch Giá lúc gần 3 giờ chiều. Nhìn những người ăn mày tại các bến phà, những ngôi nhà lá của nông dân, tôi ngậm ngùi cho đời sống người dân quê, nhứt là trong thời chiến tranh như hiện nay. Cũng nhà cũng xe như Saigòn nhưng sao thấy khác biệt quá.

 

Thay vì ngồi xích lô, tôi hỏi thăm đường đi và chọn thả bộ để ngắm phố phường Rạch Giá, cùng lúc tìm địa chỉ nhà bạn Toàn. Đến nơi thì mới biết nhà Toàn là một tiệm tạp hóa, có hiệu là "Lợi Ký". Ba Toàn là người Minh Hương, má là người miền Nam Việt Nam. Thấy ông già đang nằm ghế xếp vừa đọc báo vừa nói chuyện với bà già ngồi ghế nơi bàn ăn, tôi bước vào hỏi thăm Toàn thì được biết là cu cậu đã đi theo bạn bè qua Vĩnh Long và Cần Thơ chơi đến mai mới về. Điệu này là tiêu rồi! May quá, khi biết tôi là bạn của Toàn từ Saigòn xuống, ông bà niềm nở mời tôi ngồi chơi, rót nước lấy bánh mời ăn. Tôi xưng tên và cho ông bà biết là tôi ghé thăm cho biết Rạch Giá trên đường vào Hà Tiên để làm bài luận văn ra trường, và định ở nhờ một đêm để sáng sớm mai lên tàu. Dù chưa gặp tôi lần nào, nhưng với đặc tính hiếu khách của người miền Nam, ông bà già Toàn vẫn cầm tôi ở lại "Ôi có gì đâu con, con cứ ở lại đây với hai bác. Con cũng như thằng Toàn con bác vậy mà".

 

Rạch Giá là thị xã của tỉnh Kiên Giang, một thành phố ven biển, nằm về phía Tây Nam của thành phố Saigòn, cũng khá sầm uất, nhưng so với Mỹ Tho thì thua xa lắm, mặc dù Rạch Giá rất nổi tiếng với đội ngũ đánh cá. Tôi lang thang đi dọc đường Trần Hầu đến ngôi chợ chính, trên đường về ghé thăm tượng Đức Ngài Nguyễn Trung Trực (1837-1868) nằm giữa châu thành. Ông Nguyễn Trung Trực đã cầm đầu nghĩa quân chống Pháp từ năm 1861 đến 1868, đốt tàu Esperance của Pháp tại Nhật Tảo và Vàm Cỏ Đông. Ông đánh cho Pháp nhiều trận thất điên bát đảo. Năm 1868, Pháp đã tập trung binh lực đánh và truy kích ông ở Dương Đông, Phú Quốc. Phần vợ lâm bồn chết cả mẹ lẩn con, phần thân mẫu bị Huỳnh Công Tấn bắt và làm áp lực, Nguyễn Trung Trực đã cho trói mình đem nạp Pháp. Dụ hàng không được, người Pháp đã hành hình ông tại Kiên Giang ngày 27-10-1868. Bài vị ông được thờ chung nơi đền thờ Nam Hải Tướng Quân, chỉ cách tượng của ông vài con đường.

Sau khi ăn cơm tối, tôi đi dạo một vòng cho tiêu cơm. Đi đâu cũng ngửi thấy mùi mằn mặn của gió biển trong không khí. Con đường Ngô Quyền là con lộ chính chạy dọc Bắc Nam châu thành Rạch Giá, hầu hết mọi cơ sở thương mại đều tập trung nơi đây. Nhìn thấy bên bờ sông Cái Lơn có một hàng chè với bàn ghế hẳn hòi, tôi mừng quá ghé vào ngay. Ngồi ăn chè, uống nước trà, ngắm ghe thuyền qua lại thấy đã làm sao. Cái mệt của chuyến đi từ sáng như biến đâu mất. Ngồi nói chuyện làm quen và hỏi thăm chị bán hàng, tôi được biết mỗi ngày chỉ có một chuyến đi Hà Tiên, và một đi Phú Quốc lúc 8giờ sáng. Đi trễ là phải chờ ngày hôm sau. Nghe cũng hơi sợ nên tôi quyết định về ngủ sớm, và quay về nhà lúc mới hơn 10 giờ. Thấy bà già đang chuẩn bị mắc mùng, tôi dành làm lấy. Ông bà hỏi tôi đi những đâu và hỏi xem tôi đã biết đường đi nước bước đến Hà Tiên chưa. Tôi nhờ ông bà đánh thức tôi dậy sớm lúc 6 giờ sáng mai. Ông bà bảo khỏi lo vì giờ đó ông bà đã thức giấc rồi, vã lại còn còi hụ báo giờ giới nghiêm chấm dứt. Chỉ kịp chúc ông bà ngủ ngon, sau vài hơi thở chậm là tôi đã chìm vào giấc ngủ ngon lành....      Đọc Tiếp

                         Nguyễn Đức Trọng & Thanh Đan

Bấm nút để điều khiển nhạc