Theo người Việt
Nam, Táo quân là chức Ngọc Hoàng thượng đế trao cho ba người có mối tình thâm
nghĩa nặng: nàng Thị Nhi và hai chàng Trọng Cao, Phạm Lang.
Thị Nhi có chồng là Trọng Caọ Tuy ăn ở mặn nồng tha thiết với nhau, nhưng mãi
không có con. Vì vậy, dần dà Cao hay kiếm chuyện xô xát dằn vặt vợ.
Một hôm, chỉ vì một chuyện nhỏ, Cao gây thành chuyện lớn,
đánh Thị Nhi và đuổi đị.
Nhi bỏ nhà, lang thang đến một xứ khác và sau đó gặp Phạm Lang. Phải lòng nhau,
hai người kết thành vợ chồng.
Phần Trọng Cao, sau khi nguôi giận thì quá ân hận, nhưng vợ đã bỏ đi xa rồị ray
rứt và nhớ quay quắt, Cao lên đường tìm kiếm vợ. Ngày này qua tháng nọ, tìm mãi,
hết gạo hết tiền, Cao phải làm kẻ ăn xin dọc đường. Cuối cùng, may cho Cao, tình
cờ tìm xin ăn đúng nhà của Nhi, nhằm lúc Phạm Lang đi vắng. Nhi sớm nhận ra
người hành khất thân tàn ma dại đúng là người chồng cũ của mình. Nàng mời vào
nhà, nấu cơm mời Caọ.
Đúng lúc đó, Phạm Lang trở về. Nhi sợ chồng nghi oan, nên giấu Cao dưới đống rạ
sau vườn. Chẳng may, đêm ấy, Phạm Lang nổi lửa đốt đống rạ để lấy tro bón ruộng.
Thấy lửa cháy, biết Cao ở trong đó, Nhi lao mình vào tính cứu Cao rạ Thấy Nhi
nhảy vào đống lửa, Phạm Lang thương vợ cũng nhảy theọ Cả ba đều chết trong đám
lửạ.
Trên thiên đình, Ngọc Hoàng , biết cả ba người đều thật lòng thương nhau, mới
cho họ ở cùng một chỗ và làm Táo quân, quấn quýt bên bếp hồng.
Ở bếp, ngươi ta thờ hình nhân Táo quân, nặn bằng đất sét gồm hai đàn ông và một
bà đặt ở giữạ. Mỗi năm vào cuối ngày 23 tháng chạp, Táo phải về trời tâu việc
lành dữ của thế gian và chiều 30 tháng chạp lại từ cõi trời trở lại thế gian lo
công viêc cũ.
